Ngành nông nghiệp nói chung và chăn nuôi gia cầm nói riêng ở nước ta còn gặp nhiều trở ngại do dịch bệnh thường xảy ra, trong đó có bệnh ký sinh trùng. Đàn gia cầm thường nhiễm ký sinh trùng quanh năm với tỷ lệ và cường độ nhiễm cao, gây thiệt hại đáng kể về kinh tế cho các hộ gia đình và các trang trại chăn nuôi gia cầm.
Việt Nam là một nước nằm trong khu vực khí hậu nhiệt đới có khu hệ động, thực vật phong phú, đa dạng, thích hợp cho nhiều loài ký sinh trùng phát triển, ký sinh và gây bệnh. Trong các bệnh ký sinh trùng ở gia cầm, có những bệnh do nhóm đơn bào ký sinh gây ra những “ổ dịch cấp tính”, làm cho gà chết nhanh với tỷ lệ cao không kém các bệnh truyền nhiễm, trong đó có bệnh đơn bào đường máu Leucocytozoon.
Bệnh ký sinh trùng đường máu ở gia cầm nguy hiểm như thế nào?
Bệnh Ký sinh trùng đường máu ở gia cầm hay còn gọi là bệnh sốt rét gà, xuất hiện trên khắp thế giới, thường xảy ra nhiều ở các nước Châu Á, đặc biệt là các nước trồng lúa nước. Tỉ lệ nhiễm bệnh từ 15 – 20%, tỉ lệ tử vong rất cao tới 70% đối với gà nhỏ, 5 – 20% đối với gà trưởng thành, gà đẻ. Vì vậy, các chuyên gia nông nghiệp đánh giá đây là một trong những loại bệnh nguy hiểm, làm giảm sự phát triển và sinh sản của gia cầm, gây thiệt hại lớn cho người chăn nuôi.
Nguyên nhân gây bệnh
Có khoảng gần 100 loài Leucocytozoon ký sinh và gây bệnh cho gia cầm, trong đó Leucocytozoon caulleryi là loài đơn bào phổ biến nhất, ký sinh và gây bệnh cho gia cầm (gà, vịt, ngan) ở khu vực Đông Nam Á và châu Phi.
Bệnh Ký sinh trùng đường máu ở gia cầm do chủng đơn bào Leucocytozoon-cauleri gây ra có đặc điểm: cơ thể đơn bào hơi tròn, kích thước 15,0 – 15,5 µm. Các vật chủ trung gian truyền bệnh là các loại côn trùng hút máu gà như muỗi, dĩn. Ở trong cơ thể vật chủ trung gian, đơn bào ký sinh phát triển thành thể bào tử. Khi côn trùng đốt con vật, bào tử mang bệnh sẽ di chuyển theo tuyến nước bọt và trực tiếp truyền bệnh vào cơ thể gia cầm, phát triển và ký sinh trong hồng cầu. Đơn bào sinh sản vô tính, phá vỡ nhiều hồng cầu, sau đó xâm nhập, làm sưng to, biến dạng và gây xuất huyết các cơ quan thực thể như gan, thận, lá lách, …
Bệnh mang tính thời vụ, thường xảy ra vào giai đoạn chuyển mùa từ mùa xuân sang mùa hè, khí hậu ẩm thấp, thuận lợi cho sự phát triển của các loài côn trùng gây bệnh.